اثرات کشندگی عصاره‌های آبی و الکلی گزنه بر نوچه‌های لینگواتولا سراتا در شرایط آزمایشگاهی

نوع مقاله : مقاله کامل

نویسندگان

1 گروه بهداشت مواد غذایی و آبزیان، دانشکده دامپزشکی، دانشگاه تبریز، تبریز، ایران

2 گروه علوم پایه، دانشکده دامپزشکی، دانشگاه تبریز، تبریز، ایران

چکیده

مقدمه:: لینگواتولا سراتا که با نام رایج کرم زبانی شناخته می‌شود، یک انگل زئونوز از راسته پنتاستومیدا است که مرحله نوچه‌ای آن در بافت‌های داخلی میزبانان واسط مانند نشخوارکنندگان تجمع یافته و موجب ضایعات پاتولوژیک و زیان‌های اقتصادی در صنعت دامپروری می‌شود.
هدف: با توجه به نگرانی‌های مربوط به مقاومت دارویی و آثار منفی داروهای شیمیایی بر سلامت و محیط زیست، مطالعه حاضر با هدف ارزیابی اثرات کشندگی عصاره‌های آبی و الکلی گیاه گزنه علیه نوچه‌های لینگواتولا سراتا در شرایط آزمایشگاهی انجام گرفت.
روش کار: در این پژوهش، نوچه‌ها از غدد لنفاوی مزانتریک بزهای ذبح‌شده در کشتارگاه جدا شده و با چهار غلظت مختلف از هر دو عصاره (10، 1، 1/0 و 01/0 میلی‌گرم بر میلی‌لیتر) در زمان‌های 24، 48، 72 و 96 ساعت تیمار شدند. برای مقایسه، از آیورمکتین به‌عنوان کنترل مثبت استفاده شد. مرگ‌ومیر نوچه‌ها بر اساس عدم تحرک و واکنش‌ناپذیری ثبت شد و مقادیر LC₅₀ با تحلیل پروبیت محاسبه گردید. برای تحلیل داده‌ها از آزمون واریانس یک‌طرفه (One-way ANOVA) استفاده شد و در صورت معنی‌دار بودن نتایج، مقایسه میانگین‌ها با آزمون دانکن انجام گرفت. در تمام آزمون‌ها، مقدار p کمتر از ۰٫۰۵ معنادار در نظر گرفته شد.
نتایج: نتایج نشان داد عصاره آبی گزنه در غلظت 10 میلی‌گرم بر میلی‌لیتر پس از 48 ساعت موجب مرگ 100 درصد نوچه‌ها شده و LC₅₀ آن 964/0 میلی‌گرم بر میلی‌لیتر بود؛ در حالی که عصاره الکلی در شرایط مشابه، مرگ‌ومیر 84 درصد در 96 ساعت ایجاد کرد و LC₅₀ آن 188/1 میلی‌گرم بر میلی‌لیتر به‌دست آمد. آیورمکتین در تمام غلظت‌ها در مدت 12 ساعت موجب مرگ 96 تا 100 درصد نوچه‌ها شد (LC₅₀=0/316). بافر فسفات به عنوان کنترل منفی هیچ‌گونه اثر کشنده‌ای بر نوچه‌ها نشان نداد. نتایج نشان داد که عصاره آبی گزنه نسبت به عصاره الکلی کارایی بیشتری در کشتن نوچه‌ها داشت.

کلیدواژه‌ها

موضوعات


عنوان مقاله [English]

"Lethal effects of aqueous and alcoholic extracts of nettle (Urtica dioica) on nymphs of Linguatula serrata under in vitro conditions

نویسندگان [English]

  • Nasser Hajipour 1
  • Yousef Panahi 2
1 Department of Food Hygiene and Aquatic, Faculty of Veterinary Medicine, University of Tabriz, Tabriz, Iran
2 Department of Basic Science, Faculty of Veterinary Medicine, University of Tabriz, Tabriz, Iran
چکیده [English]

Introduction: Linguatula serrata, commonly called the tongue worm, is a zoonotic parasite of the order Pentastomida. Its nymphs lodge in the internal organs of ruminants, causing lesions, organ condemnation, and economic losses in the livestock industry. Human infection may also occur through consumption of raw or undercooked tissues containing viable nymphs, emphasizing its veterinary and public health importance.
Objective: Increasing drug resistance and the harmful effects of chemical anthelmintics on health and the environment have driven interest in medicinal plants as alternative therapies. Nettle (Urtica dioica), a traditional herb with known bioactive compounds, was selected for evaluation. This study aimed to assess the lethal effects of its aqueous and alcoholic extracts against L. serrata nymphs under in vitro conditions.
Methods: Nymphs were isolated from mesenteric lymph nodes of slaughtered goats and exposed to four concentrations (10, 1, 0.1, and 0.01 mg/mL) of each extract for 24–96 hours. Ivermectin was used as the positive control and phosphate buffer as the negative control. Mortality was assessed by immobility and lack of reaction. LC₅₀ values were determined using probit analysis. Data were analyzed by one-way ANOVA and Duncan’s test, with p < 0.05 considered significant.
Results: The aqueous extract caused 100% mortality at 10 mg/mL within 48 hours, with an LC₅₀ of 0.964 mg/mL. The alcoholic extract produced 84% mortality after 96 hours at the same concentration (LC₅₀ = 1.188 mg/mL). Ivermectin induced 96–100% mortality within 12 hours at all concentrations (LC₅₀ = 0.316). The negative control showed no effect.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Linguatula serrata
  • herbal extract
  • Urtica dioica
  • nymph
  • in vitro

مقالات آماده انتشار، پذیرفته شده
انتشار آنلاین از تاریخ 05 مهر 1404
  • تاریخ دریافت: 12 مرداد 1404
  • تاریخ بازنگری: 26 شهریور 1404
  • تاریخ پذیرش: 04 مهر 1404