بررسی برخی از انگل های ‌پر یاخته ایی داخلی در باربوس ماهیان‌ منابع‌ آبی مهم استان خوزستان

شناسنامه علمی شماره

نویسندگان

1 دانشیار گروه آموزشی زیست دریا، دانشکده علوم زیستی، دانشگاه شهید بهشتی، تهران

2 دانشیار پژوهشی، بخش بهداشت و بیماری های آبزیان، مؤسسه تحقیقات شیلات ایران، تهران

3 مربی پژوهشی، بخش بهداشت و بیماری های آبزیان، مرکز تحقیقات آبزی پروری جنوب کشور. اهواز

چکیده

شناسایی انگل های پریاخته داخلی باربوس ماهیان در منابع‌ آبی‌ مهم استان‌ خوزستان‌ به مدت سه سال از بهار‌ 1385 تا پاییز 1387 در پنج ایستگاه، گلستان، ملاثانی و سد دز در رودخانه‌کارون، ایستگاه سد حمیدیه در رودخانه‌ کرخه و ایستگاه هور شادگان به صورت‌ فصلی انجام گرفت. در این تحقیق‌ مجموعاً 296 عدد ماهی‌ شامل گونه های شیربت (BarbusgrypusHeckel، 1843)‌، بنی (BarbussharpeyiGünther، 1874)، عنزه (BarbusesocinusHeckel، 1843)، برزم لب پهن (BarbusbarbulusHeckel، 1849) و برزم (BarbuspectoralisHeckel 1843) صید و به صورت‌ زنده‌ به‌آزمایشگاه‌ بخش بهداشت و بیماری های ‌مرکز تحقیقات آبزی پروری جنوب کشور در اهواز‌ منتقل‌ شدند. پس‌ از انجام زیست سنجی، ماهیان به روش قطع‌ نخاع کشته ‌و تمام اندام های‌ داخلی از نقطه ‌نظر وجود انگل های پر یاخته ای‌ مطالعه شدند. هشت گونه انگل مختلف از این‌ ماهیان جدا گردید، از این‌ تعداد پنج انگل‌ تا سطح‌ گونه‌ و سه انگل درحد جنس شناسائی‌ شدند. انگل های بدست آمده عبارت اند از: Diplotsomumspathaceum, Asymphylodorasp., Philometrakarunensis, Philometrasp., Pseudocapilariatomentosa, Contracaecumlarvae, Rhabdochonadenudata, Neoechinohrynchustylosori. براساس‌ نتایج‌ این‌ پژوهش، ماهی برزم (Barbuspectoralis) میزبان جدید برای انگل Diplotsomumspathaceum بوده و انگل  Neoechinohrynchustylosori برای اولین بار از برزم لب پهن Barbusbarbulus درایران گزارش شده است.

عنوان مقاله [English]

Survey on some Endometazoan Parasites from Barbus spp. Khouzestan Province, Iran

نویسندگان [English]

  • J Pazooki 1
  • M Masoumian 2
  • S.R Seyed Morteza 3
1 Associate Professor of Shahid Beheshti University
2 Associate Professor of Fisheries Research Institute Tehran
3 Institute of Fisheries Research Center Ahvaz.
چکیده [English]

A survey on endo-parasitic infections on Barboid fishes of South- West of Iran (Khouzestan province) was carried out from spring 2007 to atumn 2009. Altogether 296 specimens from five different fish species were examined, they are Barbus grypus Heckel, 1843; Barbus sharpeyi Günther, 1874; Barbus esocinus Heckel, 1843; Barbus barbulus Heckel, 1849 and Barbus pectoralis Heckel 1843. The fishes were collected from five stations of Karoun  River (Ahvaz Goulestan, Molasani, Dez Dam), Karkheh River (Hamidyeh Dam) and Shadgan Lagoon. The fishes transported alive to the laboratory where they measured and weighted. Then they were killed by cutting the spinal  cord. According to the results of this study eight different species of endo-parasites were revealed, from which five of them identified to the species level and three to the genus level. The metazoans are as follows: Two digeneans:  Diplostomum spathaceum Rudolphi, 1819; Asymphilodora sp. Looss, 1899; Five nematods: Rhabdochona denudata Dujardin, 1845; Philometra karuensis Pazooki & Molnar, 1998, Philometra sp., Pseudocapilaria tomentosa Dujardin, 1843Contracaecum larvae sp. Railliet & Henry, 1912 and only one Acanthocephalus: Neoechinorhynchus tylosori. According the results of this study one new host; Barbus pectoralis for Diplostomum spathaceum form  Iranian freshwater fishes was introduced and Neoechinorhynchus tylosori for the first time was recorded from Barbus barbulus from Iran.

1- ابراهیم‌ زاده عادله و نبوی لیلی (1354). بررسی‌ کرم های‌ دستگاه‌ گوارش‌ و عضلات‌ ماهی های‌ خوزستان‌ و ارتباط‌ آنها با آلودگی های ‌انسانی. انتشارات‌ دانشگاه‌ جندی‌ شاپور شماره‌ 5/78.##
2- ابراهیم‌ زاده عادله و کیلانی روح انگیز ‌(1355). بررسی‌ انگل های‌ دستگاه‌ گوارش، تنفس‌ و عضلات‌ ماهی های‌ رودخانه‌ کارون. انتشارات‌جندی‌ شاپور، شماره‌ 41/011##
3- پازوکی جمیله و معصومیان محمود (1380).  نماتودهای جدا شده از ماهیان آب های شیرین استان های گیلان و مازندران . مجله پژوهش و سازندگی، شماره 51، تابستان 1380. صفحات 93تا 99.##
4- پازوکی جمیله، معصومیان محمود و قاسمی رضا (1382). آلودگی سه گونه از باربئس ماهیان رودخانه تجن و زارم رود استان مازندران به انگل های کرمی، پژوهش و سازندگی، شماره 59، 92-90.##
5- پازوکی جمیله، معصومیان محمود و قبادیان مهدی (1384). شناسایی انگل های برخی از ماهیان استان زنجان. مجله علمی شیلات، شماره 1.##
6- پازوکی جمیله، معصومیان محمود، جعفری ندا (1385). فهرست انگل های ماهیان ایران. انتشارات موسسه تحقیقات شیلات ایران.202 صفحه.##
7- پورضرغام محمدرضا (1374) . بررسی انگل های پریاخته دستگاه گوارش ماهیان زرینه رود. پایان نامه دکتری دامپزشکی، دانشگاه آزاداسلامی ارومیه، شماره 119. 192 صفحه.##
8- جلالی بهیار (1377). انگل ها و بیماری های انگلی ماهیان آب شیرین ایران – انتشارات شرکت سهامی شیلات ایران 562 صفحه.##
9- سیدمرتضائی سید رضا و عباسی سیاوش (1375).  مطالعه طرح جامع هور شادگان، فاز انگل شناسی، مرکز تحقیقات شیلاتی خوزستان، 74 ص.##
10- سید مرتضائی سید رضا، موبدی ایرج، فرهناک علی (1379). آلودگی چند گونه از ماهیان آب شیرین به انگل های کرمی در آبگیرهاب استان خوزستان. مجله علمی شیلات، شماره 1 سال نهم. ##
11- ظهیر مالکی ایرج (1372). بررسی انگلهای گوارشی ماهی اسبله معمولی رودخانه زرینه رود، پایان نامه دکتری دامپزشکی، دانشکاه تهران.##
12- محمدی رحیم (1375). بررسی انگل های پریاخته دستگاه گوارش و محوطه بطنی ماهیان دریاجه سدمخزنی مهاباد؛ پایان نامه دکتری دامپزشکی دانشگاه آزاد ارومیه: شماره 220.##
13- مخیـــر بابا ( 1359). بررسی انگل های ماهیان حوزه سفیدرود؛ نامه دانشکده؛ دامپزشکی دانشگاه تهران 38، 75-61.##
14- مغینمی سیدرحیم (1370). بررسی‌ آلودگی‌ ماهی‌ انگلی‌ ماهیان‌ تالاب‌ هورالعظیم. گزارش‌ نهائی، انتشارات‌ موسسه ‌تحقیقات‌ شیلات‌ ایران. 0741##
15- مغینمی سید رحیم (1375). مطالع  انگل های‌ خارجی وخونی ماهیان‌ پرورشی کارگاه های حوزه رودخانه کارون.  انتشارات‌ موسسه ‌تحقیقات‌ شیلات‌ ایران. 0775##
16- نجف پورناصر، المختارمصطفی، اسکندری غلامرضا،  نیکپی منصور و میاحی یوسف (1375). شناسایی ماهیان آب شیرین استان خوزستان فازیک. گزارش نهایی طرح تحقیقاتی.##
17- نجف پور ناصر، امیری نیا سیروس، رامین محمود، نیک پی منصور و میاحی یوسف (1378). شناسایی ماهیان آب شیرین استان خوزستان فاز دو. گزارش نهایی طرح تحقیقاتی شماره 386 گ ن.##
18- Bush O.B.; Ferandez J.E.; Esch G.W. and Seed J.R. (2001) Parasitism, the diversity and ecology of animal parasites. Cambrigde university press. 652PP.##
19- Eslami A. and Mokhayer B. (1977) Nematodal larvae of medical importance found in market fish in Iran. Medical Journal. Vol: 8, pp: 345-348.##
20- Eslami A., Anwar M. and Khatibi Sh. (1972) Icidence and intensity of Helmithoses in Pike (Esox lucius) of Caspian Sea (North of Iran). Riv. It. Piscic. Ittio. A. VII. N. 1: 32-41.##
21- Molnár K. and Pazooki J. (1995) Occurence of philometrid nematodes in Barboid fishes of KarounRiver. Parasit. Hung. 28: 57-62. ##
22- Moravec, F. (1994) Parasitic nematodes of freshwater fishes of Europe, Kluwer Academic publisher.##
23- Pazooki J. (1996) A faunistical survey and histopathological studies on freshwater studies on freshwater fish Nematodes in Iran and Hungary. Ph.D thesis, Veterinary Medicine Research Institute of Hungarian Academy of Sciences, Hungary.##
24- Pazooki J. and Molnár K. (1998) Philometra karuensis sp. N. (Nematoda: Philometridae) from Barbus sharpeyi in freshwaters of Southwest Iran. Acta Veterinarica Hungarica 46 (4): 465-471.##