پایش آفت‌کش‌های آلی کلره و بی‌فنیل‌های چندکلره در سه گونه از ماهیان خوراکی در تالاب انزلی

شناسنامه علمی شماره

نویسندگان

1 دانش آموخته کارشناسی ارشد محیط زیست، دانشکده منابع طبیعی و علوم دریایی، دانشگاه تربیت مدرس، نور

2 استاد دانشکده منابع طبیعی و علوم دریایی، دانشگاه تربیت مدرس، نور

3 استادیار گروه شیمی، دانشگاه پیام نور، واحد ساری

چکیده

ترکیبات آلی کلره مانند بی فنیل های چند کلره (PCBs) و آفت کش های آلی کلره (OCPs) به دلیل توانایی بزرگنمایی و اثرات زیستی مضر آنها جزء آلاینده های شناخته شده هستند. در این مطالعه آفت کش های آلی کلره پایدار شامل د.د.ت  و متابولیت هایش، سیکلودین ها (Σcyclodiene) (اندوسولفان، هپتاکلرو هپتاکلراپوکسید، آلدرین و دیلدرین)، آلفا، بتا و گاما هگزاکلروسیکلوهگزان (HCHs) به همراه بی فنیل های چند کلره (شماره های 28، 52، 101، 118، 138، 152 و 180) در سه گونه ازماهیان (اردک ماهی، کپور و کاراس) تالاب انزلی در دو فصل (زمستان و بهار) اندازه گیری شدند. نتایج نشان دادکه غلظت آلاینده ها در گونه های فوق به صورت  PCBs <  HCHs< Σcyclodiene D.D.T > بود. غالبترین غلظت ترکیباتHCH ، Σcyclodiene و D.D.T در نمونه ها بترتیب HCH- β، اندوسولفان و p,p/-DDE و غالبترین ترکیب در بین PCBs  ترکیبPCB- 153 بود. در تمام نمونه ها غلظت های OCPs ( سموم کشاورزی) بیشتر از PCBs (سموم صنعتی) بودند. همچنین در نمونه های فصل بهار غلظت های OCPs وPCBs بیشتر از  نمونه های فصل زمستان بودند.     

عنوان مقاله [English]

Monitoring of organochlorine pesticides and polychlorinated biphenyls in three edible fish species of Anzali wetland

نویسندگان [English]

  • E Javadan Kherad 1
  • A Esmaeili Sari 2
  • N Bahramifar 3
1 Graduated in Msc Environment, Tarbiat Modarres University
2 Professor of Marine Sciences and Natural Resources Faculty of Tarbiat Modares University.
3 Assistant Professor of Payame Noor University
چکیده [English]

Organochlorine compounds such as, polychlorinated biphenyls and organochlorine pesticides are among the best known classes of contaminants because of their potential for magnification and harmful biological effects. In this study, the amounts of organochlorine pesticides including D.D.T and its metabolites, α, β and γ-HCHs isomers, Σcyclodiene (Endosulfan, heptachlor, heotachlor epoxide, aldrine and dieldrine) together with polychlorinated biphenyls congeners (28, 52, 101, 118, 138, 152 and 180) were determined in the three fish species (Esox lucius, Cyprinus carpio and Carassius auratus) in Anzali wetland in two seasons (winter and spring). The results indicated that contaminant concentrations generally followed the order: D.D.T > Σcyclodiene > HCHs > PCBs. β-HCH, Endosulfan and p,p/-DDE were the most abundant OCPs while PCB-153 were predominantin in PCB congeners in three species. In samples of both seasons OCPs (agricultural pesticides) concentrations were higher than PCBs (industrial poisons). Moreover in spring samples the mean OCPs and PCBs concentrations were higher than in winter.

1-بی نام، (1385) گزارش سازمان مدیریت و برنامه ریزی کشور، سرشماری نفوس و مسکن.
2-بی نام،  (1387) گزارش سازمان تحقیقات دفع آفات و نباتات گیاهی کشور، سازمان جهاد کشاورزی.
3-پیغمبری، ی. (1373) بررسی روابط فیزیکی و شیمیایی آب و تراکم موجودات ماکروبنتیک در تالاب انزلی، پایان نامه کارشناسی ارشد، دانشکده منابع طبیعی کرج، دانشگاه تهران: ص. 430.
4-موسوی، س. (1381) نقش گیاهان غالب انزلی در تجمع عناصر سنگین، استاد راهنما دکتر عباس اسماعیلی ساری، پایان نامه کارشناسی ارشد، دانشکده علوم پایه، دانشگاه تربیت مدرس.
5- Andersen G., Kovacs K.M., Lydersen C., Skaare J.U., Gjertz I., Jenssen, B.M., (2001) Concentrations and Patterns of Organochlorine Contaminants in White Whales (Delphinapterus leucas) from Svalbard Norway. Science of the. Total Environment. Vol 264: 267–281
6- Coelhan M.,  Strohmeier J.,  Barlas H., (2006) Organochlorine Levels in Edible Fish from the Marmara Sea, Turkey, Environment International, Vol 32 : 775–780.
7- Corsolini, S., Ademollo, N., Romeo, T., Greco, S., Focardi, S., (2005) Persistent Organic Pollutants in Edible Fish: a Human and Environmental Health Problem: Microchemical Journal, Vol. 79: 115-123.
8- Covaci A., Gheorghe A., Voorspoels A., Maervoet J., Redeker E.S., Blust R., Schepens P., (2005) Polybrominated Diphenyl Ethers, Polychlorinated Biphenyls and Organochlorine Pesticides in Sediment Cores from the Western Scheldt River (Belgium): Analytical Aspects and Depth Profiles, Environmental International 31: 367-375.
9- Covaci A., Gheorghe A., Hulea O., Schepens P., (2006) Levels and Distribution of Organochlorine Pesticides, Polychlorinated Biphenyls and Polybrominated Diphenyl Ethers in Sediments and Biota from the Danube Delta, Romania, Environmental Pollution, Vol. 140 :136-14.
10- Erdogrul, O., Covaci, A., Schepens, P., (2005) Level of Organochlorine Pesticides, Polychlorinated Biphenyls and Polybrominated Diphenyl Ethers in Fish Species from Kahramanmaras, Turkey: Environmental International, Vol. 31: 703-711.
11- Falandysz J., Strandberg B., Strandberg L., Bergqvist P.-A., Rappe, C., (1998) Concentrations and Spatial Distribution of Chlordanes and Some other Cyclodiene Pesticides in Baltic plankton. Science of Total Environment Vol 215: 253–258.
12- Heidari H., (2003) Farmer Field Schools (FFS) Slash Pesticide Use and Exposure in Islamic Republic of Iran. Agro-Chemical Report. Vol.3: 23-26
13- Kannan K., Tanabe S., Tatsukawa R,. 1995: Geographical Distribution and Accumulation Features of Organochlorine Residues in Fish in Tropical Asia and Oceania, Environal Science and Technology. Vol  29.  2673–83.
14- Law R.J., Alaee M., Alchin C.R., Boon J.P., Lebuf. M., Lepom P., (2003) Levels and Trends of Polybrominated Diphenylethers and other Brominated Flame Ritandans in Wild Life, Environmental International, Vol 29: 757-770
15- Leong K.H., Tan L.L.B., Mustafa A.M., (2007) Contamination Levels of Selected Organochlorine and Organophosphate Pesticides in the Selangor River, Malaysia between 2002 and 2003, Chemosphere, Vol 66: 1153–1159
16- Masmoudi, W., Romdhane, M.S., Kheriji, S., El Cafsi, M., (2007) Polychlorinated Biphenyl Residue in the Golden Grey Mullet (Liza aurata) from Tunis Bay, Mediterrean Sea (Tunisia): Food Chemistry, Vol.105: 72- 76
17- Perugini, M., Cavaliere, M., Giammarino, A., Mazzone, P., Olivieri, V., Amorena, M., (2004) Levels of Polychlorinated Biphenyls and Organochlorine Pesticides in some Edible Marine Organisms from the Central Adriatic Sea: Chemosphere, Vol. 57: 391-400.
18-  Roos, G., (2004) The Puplic Health Implication of Polychlorinated Biphenyls (PCBS) in the Environment, Ecotoxicology and Environmental Safety, Vol.  59: 275-291.
19- Riedel, R., Schlenk, D., Frank, D., Costa-pierce, B., (2002) Analyses of Organic and Inorganic Contamination in Salton Sea Fish: Marine Pollution Bulletin, Vol. 44: 403-411.
20- Sankar, T.V., Zynudheen, A.A., Anandan, R., Nair, P.G.V.,
(2006) Distribution of Organochlorine Pesticide and Heavy Metal Residue in Fish and Shelfish from Calicute Region, Kerala, India: Chemosphere, Vol. 65: 583-590.
21- Simonich S.L., Hites R.A., (1995) Global Distribution of Persistent Organochlorine Compounds. Science, Vol 269: 1851–1854
22- Smith, A.G., Gangolli,S.D., (2002) Organochlorine Chemicals in Seafood: Occurrence and Health Concerns: Food and Chemical Toxicology, Vol. 40: 767-779
23- Stefanelli P., Muccio A.D., Ferrara F.,  Barbini D.A., Generali T., Pelosi P., Amendola G., Vanni F., Muccio S.D., Ausili A., (2004) Estimation of Intake of Organochlorine Pesticides and Chlorobiphenyls Through Edible Fishes from the Italian Adriatic Sea during 1997, Food Control, Vol 15 : 27–38.
24- Sudaryanto, A., Monirith, I., Kajivara, N., Takahashi, S., Hartono, P., Mouawanah, M., Omori, K., Takeoka, H., Tanabe, S., (2007) Level and Disribution of Organochlorines in Fish from Indonesia: Environmental International, Vol. 33, 750-758.
25- Willett K.L., Ulrich E.M., Hites R.A., (1998) Differential Toxicity and Environmental Fate of Hexachlorocyclohexane Isomers. Environmental Science and Technology, Vol 32: 2197–2207
26- Wei S., Wang Y., Lam J.C.W., Zheng G. J., So M.K., Yueng L.W.Y., Horii Y., Chen L.Q., Yu H., Yamashita N., Lam P. K.S., (2008) Historical Trends of Organic Pollutants in Sediment Cores from Hong Kong, Marine Pollution Bulletin, Vol 57 : 758–766.
27-Zhou, R., Zhu, L., Chen, Y., Kong, Q. (2008) Concentration and Characteristics of Organochlorine Pesticides in Aquatic Biota from Qiantang River in China: Environmental Pollution, Vol. 151, 190-199.